Cosun 1
In 1975 werd het hoofdkantoor van de Suikerunie gerealiseerd naar een ontwerp van Wim Quist. Het gebouw stond in een parkachtige omgeving, met kunst en veel groen. In de loop der jaren is vrijwel al het groen verloren gegaan ten koste van parkeerplaatsen en andere verharding. Mede doordat het gebouw al een paar jaar leeg staat, heeft het gebied veel kwaliteit verloren. Wij werden gevraagd het gebouw te transformeren naar een woonbestemming. Dit hebben wij gedaan in overleg met Wim Quist die toen nog leefde. Het behoud van het markante, solitaire karakter en de expressieve gevels van het gebouw zijn belangrijke uitgangspunten geweest, evenals het terugbrengen van de groene omgeving.
De transformatie van de Suikerunie is het eerste onderdeel van de ontwikkeling van het gebied. Naast de Suikerunie is een ondergrondse parkeergarage gerealiseerd waar bewoners hun auto uit het zicht kunnen stallen. De parkachtige omgeving wordt teruggebracht en door de toevoeging van vijf nieuwe woongebouwen wordt het gebied nieuw leven in geblazen. Samen met de Suikerunie worden er in totaal 255 appartementen gerealiseerd en twee ondergronde parkeergarages.
De bestaande invulling van zowel de baksteen gevel als de binnengevel bleken niet geschikt voor woningbouw. Bij de baksteengevel bestaat deze uit een samengesteld kozijn met tripel glas zonder te openen delen. Dit is bovendien geheel weggewerkt in de gevel, dus aanpassen betekent automatisch onomkeerbaar beschadigen. De binnengevel heeft ook geen te openen delen en de lamellen belemmeren het uitzicht, wat bij een kantoor functie wenselijk is, maar niet bij een woonfunctie. De dakopbouwen zijn in de loop der jaren verrommeld. Deze zijn vervangen voor een enkel, lager volume. Daarbij zijn ook de kelders geactiveerd.
De metselwerkgevel is gereinigd en puien zijn vervangen door nieuwe, verdiepingshoge kozijnen. Deze zijn qua profilering en uitstraling zodanig dat ze identiek lijken, net zoals in de bestaande situatie. De gevel in de snede kenmerkte zich door zijn gelaagdheid en de high-tech uitstraling die contrasteert met het metselwerk. We hebben een nieuwe open gevel ontworpen in hetzelfde ritme als de bestaande en een tweede laag toegevoegd met geperforeerde schermen. Deze kunnen de bewoners laten begroeien en zo ontstaat er een prettige, groene binnenwereld. De bestaande dakopbouwen zijn vervangen door een enkel, ondergeschikt volume dat is uitgevoerd als metalen lamellengevel.
Het gebouw heeft een uitermate sterke constructieve basis: de gevel en centrale kernen zijn behouden gebleven, de kantoorinbouw verwijderd. De structuur van gevel, kernen en tweetal kolommen blijven de basis, voor de rest is de vloer vrij indeelbaar: de kantoorinvulling droeg weinig bij aan de karakteristiek van het gebouw. Door de vorm die oorspronkelijk niet voor woningbouw bedacht is en de hoogtes van de verdiepingen leent het gebouw zicht goed voor ruime, bijzondere appartementen.
We hebben een nieuwe indeling gemaakt die uitgaat van ondersteunende functies in en rond de bestaande kernen en leefruimtes aan de gevel. Zo ontstaat er een grote diversiteit aan appartementen, mede omdat de kelder en het dak geactiveerd zijn. Er zijn 23 verschillende woningen variërend van 60 tot 150 m² ontworpen. De scherpe hoeken geven aanleiding tot bijzondere typologieën en plattegronden. In overleg met Wim Quist zijn buitenruimtes bij de metselwerk gevel uitgewerkt als wintertuinen.
"De appartementen in de punt van de binnegevel hebben als enige een oorspronkelijk element. In de twee scherpe hoeken zaten noodtrappen. Omdat we een nieuwe centrale noodtrap aan de kern hebben toegevoegd, waren die overbodig. De ronde trapgaten zijn zichtbaar gelaten in het plafond."
"De oude vensters konden niet open en het glas voldeed niet meer aan de isolatie-eisen van nu. Deze zijn vervangen door verdiepingshoge kozijnen. Elke negge is nu hetzelfde, met een opdeling in vier identieke profielen. Dat versterkt de rustige symmetrie van de gevel nog verder."
"Vanwege schaduw en privacy – de schuine gevels kijken immers direct op elkaar uit - zijn vaste panelen geplaatst. Deze geperforeerde panelen zijn onderdeel van metalen balkons die voor de gehele gevel zijn geplaatst en vergroenen door klimop, een suggestie van Quist. Het witte metaal en het groen vormen een scherp contrast met het baksteen van de buitengevels. Tegelijkertijd hebben ze een praktische en een architectuurhistorische functie."
Oplevering | 2023 |
Projectteam | Maarten Terberg, Jasper van Uitert |
Interieur | EVA architecten |
Opdrachtgever | Reales |
Constructeur | h4d raadgevend ingenieurs |
Adviseur installaties | huygen installatie adviseurs |
Bouwkunding aannemer | Ouwehand bouw |
Fotograaf | Sebastian van Damme |